ముదావహం

తడబాటు

మా వూరి మునిసిపల్ చైర్మన్ గారు వుండేవారు--ఆ రోజుల్లో మొదటిసారిగా లక్ష రూపాయలు ఖర్చుపెట్టాడు ఎలక్షన్లలో! డబ్బైతే బాగా సంపాదించాడు, తెలివైనవాడు--కాని కాస్త చదువే తక్కువ--తడబాటు యెక్కువ!  


యేదైనా స్పీచ్ ఇవ్వవలసి వస్తే ఆయనతో కలిసి చదువుకున్నవాళ్ళలో కొంత తెలివైనవాళ్ళని సలహా అడిగి, పాయింట్లు చిన్న కాయితమ్ముక్కమీద వ్రాసుకొని, పాయింటుకి అనుగుణం గా వుపన్యాసం కొనసాగించేవాడు.  


మా వూరి ప్రజల అదృష్టం కొద్దీ, ఓ సారి ఘంటసాలవారు వచ్చారు--వారికి సన్మానం! అధ్యక్షులు--శ్రీ చైర్మన్ వారే!  


అధ్యక్షుని తొలిపలుకుల్లో 'ఈయన ఘంటసాలగారు--ఈయన తెలియనివాళ్ళు యెవరూ వుండరు--ఈయన పాట విననివాళ్ళు వుండరు! మీకు మరోసారి గుర్తుచేస్తున్నా--మన సినిమాలలో, నాగేశ్వరరావుకీ, రామారావుకీ, రేలంగోడికీ, సావిత్రికీ--ఇలా అందరికీ పాటలు పాడేది--ఇంకెవరు? ఈయనే!' జనాలు ఘొల్లున నవ్వుతున్నా, ఇలా సాగింది ఆయన వుపన్యాసం!  


తరువాత మరోవక్త, ఆయనని కవర్ చెయ్యలని, 'మన చైర్మన్ గారు చెప్పింది నిజంగా నిజం--ఘంటసాలవారు సావిత్రికి కూడా పాడారు--మాయాబజార్ సినిమాలో, అహనాపెళ్ళంట అంటూ' అనగానే, అప్పుడు పండింది అసలు కామెడీ--ముందు ఆయన మాట్లాడినప్పుడు గమనించనివారుకూడా, ఇప్పుడు గ్రహించి, చప్పట్లే చప్పట్లు!  


పాపం ఆయనకి కాస్త కన్ఫ్యూజన్ యెక్కువ--ముఖ్యం గా 'ముదావహం' 'శోచనీయం' అనే రెండు పదాలు నేర్చుకున్నాడు గానీ వాటిని వాడడం లో తడబడేవాడు!  


ఓ సంతాప సభలో, 'ఈ రోజు ఫలానావారు--నిన్నటివరకూ మన మధ్యనేవున్నవారు--ఇప్పుడు మనమధ్య లేకపోవడం చాలా ముదావహమైన విషయం! ప్రభుత్వం వారు ఆయన సేవలని ఇన్నాళ్ళూ గుర్తించకపోవడం ఇంకా ముదావహం! గుడ్డిలో మెల్లగా ఈ మధ్యనే ఆయనకి పదవోన్నతి ఇవ్వడం మాత్రం నిజంగా శోచనీయం!............' అంటూ, వెనకవున్నవాళ్ళు గోకుతున్నా, పావుగంటలో పదహారు ముదావహాలూ, శోచనీయాలూ వాడేశాడు--జనం గొల్లుమంటూ వుండగా!  


ఇంకో విషయం యేమిటంటే, ఆయనకి ఆవేశం వస్తే, మాటలు ముందువి వెనక్కీ, వెనకవి ముందుకీ మారి పోయేవి!  


మావూళ్ళో మొదటిసారి ప్రత్యేకాంధ్ర వుద్యమం సందర్భంగా అనుకుంటా పోలీసుకాల్పులలో ఒకరు చనిపోయినప్పుడు, 'ఇలా తుపాకీ వారి సీ ఆర్ పీ గుళ్ళకి నా పౌరులు మరణిస్తూ వుంటే నేను చూస్తూ వూరుకోలేను--నా రాజీనామాకి పదవిని ప్రకటిస్తున్నాను' అన్నారు--బహిరంగ సభలో! (జనం చాలా బాధపడ్డారు!)  


పాపం అయన ఆత్మ శాంతిగానే వుండి వుంటుంది!

కామెడీ అనే....

నిజమైన హాస్యం

తెలుగు సినిమాల్లో ‘కామెడీ’ విషయానికొస్తే, విజయా వాహినీలే మొదట చెప్పుకోవాలి. శ్రీ హెచ్ ఎం రెడ్డిగారు, కే వీ రెడ్డిగారు మంచి హాస్య ప్రియులు!

చక్రపాణి సినిమాలో ‘డాక్టరు గారింట్లో నెయ్యికేమి కొదువ! అందులోనూ పశువుల డాక్టరు గారింట్లో!’ లాంటి సంభాషణలు మచ్చు తునకలు.

ఇక మిస్సమ్మ విషయానికొస్తే, స్వయంగా ఏ ఎన్ ఆర్ తనకి ఆ (డిటెక్టివ్) పాత్ర ఇమ్మని అడిగానని ప్రకటించారు—అది ఆ సినిమాకి ఆయువుపట్టులాంటి పాత్ర!

నటుల్లో అంజిగాడి దగ్గర్నుంచి, రేలంగి, రమణా రెడ్డి, పద్మనాభం, అల్లు రామలింగయ్య—ఇంకా రాజ బాబు, కేవీ చలం, చలం—తమదైన బాణీల్లో హాస్యం ఒలికించారు!

మన జంధ్యాల ప్రత్యేకం గా తెలుగు లో ‘హాస్య ప్రధానమైన’ సినిమాలకి ఒరవడి చుట్టారు.

‘గుడ్డు తండ్రి గాండ్రిస్తున్నాడు’; ‘తవికలు ‘; ‘నా ఆశ్వాన్ని తిసుకురండి’; ‘నా కొడుకూ కూతురూ రెండు పుర్రెలూ, యెముకలూ తీసుకెళ్ళి……………’ లాంటి సంభాషణలతో చెరగని తమ ముద్ర వేశారు కదా!

ఇలాంటి చమక్కుల వెనక ఓ రహస్యం వుందట!

అదేమిటో మరోసారి!

హాస్యం

మహాహాస్యం

మొన్నోసారి టీవీలో ప్రమాదవశాత్తూ ఓ కార్యక్రమం చూశాను. అదే ఛానలో గుర్తులేదు గానీ, కార్యక్రమం మన అక్కినేని నాగేశ్వర రావు జన్మదినోత్సవం. ఈ మధ్యే జరిగిందో, పాతదై యేమైనా మళ్ళీ వేశారో కూడా తెలియదు.


ఎస్పీ బాల సుబ్రహ్మణ్యం వ్యాఖ్యాత అనుకుంటా! అక్కినేనిని స్టేజ్ మీదకి పిలిచినట్టున్నాడు--ఇద్దరూ చెరో స్టాండ్ మైక్ ముందూ నించున్నారు.  


ఇంతలో, రంగప్రవేశం చేశాడు 'వారి డొంకల వారు!' (ఆయన స్క్రిప్ట్ సిధ్ధం చేసుకోడం గానీ, అక్కడ అలా చేద్దామని గానీ ముందు అనుకోలేదనుకుంటా.)  


'యేమిటసలు? యేం జరుగుతోందిక్కడ?' లాంటి డైలాగ్ తో ఆయన మొదలు పెట్టారు.  


ఎస్పీ, 'అదిగో! ఆయనకి సన్మానం' అన్నట్టున్నాడు.  


రావి : 'ఆయనెవరు?' అని అక్కినేని వంకచూసి, 'ఈయనెవరో నాకు తెలీదు! అసలెవరీయన?'  


ఎస్పీ : 'ఆయన సినిమా యాక్టరు! చాలా సినిమాల్లో హీరోగా నటించారు.'  


రావి : 'ఆహా! కృష్ణుడు వేషాలూ, దుర్యోధనుడు వేషాలూ వేస్తూ, పాండవ వనవాసం లో భీముడు వేషం వేశారు, గంభీరం గా డైలాగులు చెపుతారూ--ఆయనా?'  


ఎస్పీ : 'హబ్బే! ఆయన అన్నగారు ఎన్ టీ ఆర్. ఈయన నాగేశ్వర రావు.'  


రావి : 'యేమోలే! హీరో అంటే ఆయననుకున్నా. ఇంతకీ మీరెవరు?'  


ఎస్పీ : "నన్ను 'భస్పీ మాల భభ్రమణ్యం' అంటార్లెండి'  


రావి : 'అలాగా! మీరూ యాక్టరేనా? భీముడి వేషం చేసింది మీరేనేమిటి--ఆయన కాదంటున్నారు?'  


ఎస్పీ : 'కాదు లెండి--పాటలూ అవీ పాడుతుంటాను.'  


రావి : 'యేమోలే. నీ పెర్సనాలిటీ చూసీ అలా అనుకున్నాను. ఇంతకీ ఆయనెవరు?'  


.............ఇలా సాగింది కొంతసేపు.  


కామెడీ కంటే, 'క్యామెడీ' యెక్కువైనట్టు అనిపించింది నాకు మాత్రం.  


'మహా హాస్య నటుడు' అంటూ తెలుగు లో చెప్పుకోవలసి వస్తే, కొంతవరకూ శ్రీ నాగభూషణం ని చెప్పుకోవాలి. 
తరవాత ఈ రోజుల్లో, శ్రీ బ్రహ్మానందం! (ఈయన కూడా కొన్నాళ్ళు 'స్టీరియో టైపు' నటన చేసి విసుగెత్తించినా, తరవాత కంట్రోలు అయ్యారు.)  


ఇక, 'వారి డొంకలవారు' ఇలాంటివి ప్రయత్నిస్తే, ఇలాగే వుంటుంది. అదే 'క్యామెడీ!'

పెళ్ళిళ్ళలో సరదాలు

బెందాళం  

మా చదువులు పూర్తయ్యాక, వుద్యోగాలు రావడానికి ముందు దాదాపు ఓ యేడాది ఖాళీగా బలాదూరు తిరగవలసొచ్చింది. ఆ సమయం లో ఓ యేడేనిమిదిమంది చిన్నప్పటి స్నేహితులు--అందులో కొంతమందికి కొంతవరకూ చదువొచ్చింది, కొంతమందికి అదీ లేదు--ఓ గ్యాంగ్ గా కలుస్తూండేవాళ్ళం. మేం చెయ్యని అల్లరి లేదు (ఒక్క ఆడపిల్లల్ని యేడిపించడం తప్ప).  


తెలిసినవాళ్ళ ఇళ్ళలో పెళ్ళిళ్ళు జరిగితే, మేం హాజరు. అక్కడ మాత్రం, ఆడపిల్లల్ని ఆకర్షించడానికి మంచి డ్రెస్సులూ, బూట్లూ, మేకప్ తో హాజరు అయిపోయేవాళ్ళం. ఇంకా వాళ్ళని అల్లరల్లరిగా ఆటపట్టించి, వాళ్ళ దృష్టి ఆకర్షించడానికి పోటీ పడేవాళ్ళం.  


ఓసారి, మా గ్యాంగ్ లో భాస్కర రావు (నా కొండెగాడు కాదు) చెల్లెలి పెళ్ళి వచ్చించి. మా గ్యాంగ్ హాజరు--ఆడపెళ్ళివారి తరఫున!  


మధ్యాన్నం రెండింటికో యెప్పుడో ముహూర్తం. వేసవి కాలం. పొద్దున్న 8.00 కల్లా వచ్చేశారు మగపెళ్ళివారు. 


యెదురుకోళ్ళూ అవీ జరిగాయి--భాస్కర రావు మా సలహాపై 'గోల్డ్ స్పాట్' లు తెప్పించాడు వేసవికాలం కదా అని. యెందుకో మగపెళ్ళివారు కొంచెం యెక్కువగా 'డిమాండ్లు ' మొదలెట్టారు. వాళ్ళలో ఆడవాళ్ళు మరీ! స్నానాలదగ్గరనించీ యేవో కోపతాపాలు.  


కొంతసేపయ్యాక, మగపెళ్ళివారు 'కూలింగ్ వాటర్ ' అడుగుతున్నారని కబురు. మా భాస్కర్ అప్పటికీ ఓ డ్రమ్ము నీళ్ళలో ఐస్ వేసి పెట్టాడు. కొందరికి గోల్ద్ స్పాట్లు యెలాగూ ఇస్తున్నారు. అవి చాలేలా లేదు. మళ్ళీ తెమ్మని ఒకణ్ణి మార్కెట్ కి తోలాము.  


ఇంతలో మా భాస్కర్ విసుగ్గా--'కొంచెం బెందాళం పుచ్చుకొంటారేమో అడగండ్రా' అన్నాడు. మాకూ తెలీదు బెందాళం అంటే. వాణ్ణి అడిగితే మా చెవుల్లో చెప్పాడు.  


ఇక మేము విజృంభించాం--'యేమండీ--కూల్డ్ వాటరు తాగారా, గోల్డ్ స్పాట్ తాగుతారా? పోనీ ఓ గ్లాసు బెందాళం తెమ్మన్నారా?' అంటూ.


వాళ్ళు మొహమాటంగా 'వద్దండీ' అనేవారు!  


ఒకడు బెందాళం అనగానే, రెండోవాడు, 'మరే! బిందెడు బెందాళం రడీగా వుంది--వేడి వేడిగా! వేసంకాలం కాబట్టి, ఐస్ కూడావేసి చల్లటి బెందాళాన్ని కూడా సిధ్ధం చేశాం! ముగ్గురు నలుగురు పెద్దవాళ్ళు అడిగి మరీ తాగారు! మన వయసువాళ్ళకి ఇది తెలేదు లేరా!' అనేవాడు!  


భోజనాలు అయ్యి ముహూర్తం సమీపించే వేళకి, ఆడ పిల్లలూ, మగపిల్లలూ ఒకటే ముసిముసినవ్వులు బెందాళం పేరు చెప్పగానే! (మరి మావాడొకడు హీరోగా ఓ అమ్మాయిదగ్గర బెందాళం గురించి లీక్ చేశాడు!)  


అలా జాలీగా పెళ్ళి జరిపించేశాము.  


ఇంతకీ బెందాళం అంటే 'గంజి'  


అదండీ సంగతి!

.......అదొక్కటే

తరవాయి  

గుళ్ళో ప్రసాదంగా ఇచ్చిన కొబ్బరి చిప్పతో పచ్చడి చేద్దామని ముచ్చటపడిన మా ఆవిడ, ఆ చిప్ప పీచు తక్కువగా, చిన్న సైజులో వుండడంతో, 'దీన్ని పగలకొట్టకుండా కొబ్బరి తియ్యగలరేమో ప్రయత్నించండి' అని నా ముందు పడేసింది.  


నేను దాన్ని పరిశీలించి, అది 'ఐ న్యూస్' చానెల్లో 'జీవన రహస్యాలు' బోధించే మంతెనవారు చెప్పిన 'లైసెన్స్ లేని (ముదిరిన) కాయ' అని గమనించి, చాకుతో చక్కగా ఒలిస్తే, బయటికి వచ్చేసింది కొబ్బరి.  


అది ముచ్చికవైపు చిప్ప అవడంతో, పలచగా వున్న ఓ కన్నుని గట్టిగా నొక్కి, రంధ్రం చేసి, 'ఇప్పుడు దీంతో జిలేబీలు వేసుకుంటే బలేవుంటుంది కదోయ్?' అన్నాను సరదాగా.  


'మీది మరీ చోద్యం! చిల్లుకొబ్బరిచిప్ప వుంటేచాలు జిలేబీ యెలా వచ్చేస్తుంది?'  


'మరదే! నీకు చూపుడువేలుంది, కొబ్బరి చిప్పవుంది--ఇక జిలేబీలు రావడమే తరవాయి!' అన్నాను!  


'ఇదేం సంబడం! ఆ రెండూ వుంటే జిలేబీలు యెలా వచ్చేస్తాయి?'  


'మాకలాగే వచ్చేవి! ఆ కథాక్రమంబెట్టిదనిన.....' అంటూంటే, కత్తిపీట ముందేసుకుని కొబ్బరి తరుగుతూ, 'మొదలెట్టారుగా, కొనసాగించండి.....నాకూ కాలక్షేపం!' అంది.  


'మన పాతింట్లో పడమరవైపు మూడుగదులుండేవి గుర్తుందిగా? ఆ పోర్షన్ అద్దెకిచ్చేవాళ్ళం. అందులో ఓ అన్నయ్యా, వదినా, వాళ్ళ చంటిపిల్లా దిగారు. అతనికి ఇద్దరు తమ్ముళ్ళూ, ఓ చెల్లీ కూడా వుండేవార్లే--అందుకని అందరికీ అన్నయ్య అయిపోయాడు.  


ఆ వదిన ఒకరోజు ఇలాగే ఓ చిల్లుకొబ్బరిచిప్ప మా అమ్మకి చూపిస్తే, ఆవిడ--ఇకనేం. జిలేబీచేసెయ్యి! అంది సరదాగా!'  


'ఇక ఆ వదిన, యెలా చెయ్యాలో మా అమ్మనడిగి, పుస్తకం లో వ్రాసుకొని, వాళ్ళాయన్ని తరిమి పిండీ, బెల్లం వగైరా తెప్పించి, జిలేబీలు వేసి, మాక్కూడా నాలుగు ఇచ్చింది! పాకం అంటుకొనీ, అంటుకోక, మెత్తటి జంతికల్లా వున్నాయనుకో--అది వేరే సంగతి!' అన్నాను.  


'బాగుంది! అయితే ఇక మిమ్మల్ని తోలడమొకటే తరవాయి అన్నమాట ' అని అంటించింది.  


'వెనకటికి నీలాంటివాడే, దారిలో కాలికి ఓ గుఱ్ఱపునాడా తగిలితే అది జేబులోవేసుకొని--ఇక మూడు నాడాలూ, ఓ గుఱ్ఱమూ దొరికితే చాలు అనుకున్నాట్ట!' అంటే 'నాలాంటివాడెందుకు అవుతాడు....' అని తగువు పెంచబోతుంటే.....  


'రాముడు కూడా అలాంటివాడే తెలుసా? అసలైన సీత లేకుండా, గుఱ్ఱం వుంది, నేనున్నాను--ఇక అశ్వమేధయాగం చేసేస్తాను! అన్నాడట.'  


'నాకుతెలియకడుగుతా--అసలు సీతెందుకండీ?' అంది.  


'నా శృంగార చానెల్లో టపా చదువు '. అని ముగించాను.  


మరి చదివిందో లేదో--ఇంకా తెలీదు.

కొంచెం లూజా?

దొడ్డుబియ్యం

భోజనానికి ఇంటికి వచ్చే సరికి మధ్యాన్నం రెండున్నర అయి పోయింది.  


‘వడ్డించేశాను! రండి!’ అన్న నా భార్యామణికి ఓ శుష్కహాసం చదివించి, చొక్కా వొక్కటే విప్పి, ముఖం కాళ్ళూ చేతులూ కడుక్కొని, డైనింగ్ టేబులుదగ్గరకి చేరేసరికి ఫ్యాన్ ఫుల్ స్పీడ్ లో పెట్టి, అన్నీ సిద్ధంగా వుంచింది మా శ్రీమతి.  


నిజం చెప్పొద్దూ—భోజనానికీ భోజనానికీ మధ్య మంచినీళ్ళు తప్ప, టీ కాఫీలూ వగైరా తాగడం, చిరుతిళ్ళు తినడం అసలు అలవాటు లేకపోబట్టి, ఆకలి నకనకలాడుతోంది! 


పొద్దున్న యేడు గంటలకి మా జోనల్ ఆఫీసునించి వచ్చిన ‘రికవరీ టీం’ తో జీపులో బయల్దేరాను—పొద్దెక్కితే జనాలు తమ తమ పనుల్లోకి వెళ్ళిపోతారాయే! ఇంటిదగ్గర వుండరు! మరి వాళ్ళ అడ్రెస్ లు మాత్రమే కలిగున్న మేము, వాళ్ళు ఇంటిదగ్గర లేకపోతే—ఇంకేమి రికవరీ?  


‘కెవ్వు’ అనరవబోయాను—అర్థాంగి కంచం లో వడ్డించిన పదార్థాలని చూసి.  


‘ఇవేమిటే?’ అన్నాను—గరిటెలోంచి కంచంలోకి జారిన పసుపురంగు ‘అర్థగోళీలని’ గమనించి.  


‘రాజన్న కందిపప్పు వద్దూ—మిగతా పప్పులు వండుకోండీ అన్నాడని, పిల్లలు కాలక్షేపానికి వేయించుకు తిండానికి తెచ్చుకున్న పసుపు బథాణీలని ముద్దపప్పు వండానండీ’ అంది.  


“మరి పప్పు’లు’ కనిపిస్తున్నాయేగాని, ముద్దేదే?” అంటే, ‘మీది మరీ చోద్యం!’ అంటూ అన్నం వడ్డించింది.  


మరొసారి ‘కెవ్వు’…..—ఇదేమిటీ! ‘గంజిగంజి గావున్న ఈ పెద్ద పెద్ద పదార్థాలేమిటీ?’ అనడిగాను.  


‘రాజన్నా—దొడ్డు బియ్యం వండుకోండీ—సన్న బియ్యమే అక్కర్లేదూ అన్నాడు గదాని, అవే తెచ్చాను మన షావుకారు కొట్లోంచి.’ అని వడ్డించింది.  


కలుపుకోడానికి ప్రయత్నం చేస్తూ—‘అయితే 15-50 కే దొడ్డు బియ్యం ఇచ్చారన్నమాట?’ క్రొశ్నించాను.  


“మీరు భలే క్యామెడీగా మాట్లాడతారండీ—రాజన్నకైతే వదిన చెప్పగానే, సూరీడు తెలంగాణా శకుంతల లెవెల్లో—‘ఒరే పిచ్చిరెడ్డీ! పెంట్రెడ్డీ! యెరుకల్రెడ్డీ! యానాదిరెడ్డీ! బండ్లు తియ్యండ్రా!’ అంటూ ఓ పాతిక సుమోల్లో బయలుదేరితే, బస్తాలకి బస్తాలు దొడ్డు బియ్యం వాళ్ళకి (కేజీ 15-50 చొప్పున బిల్లులతోసహా) చదివించి, ‘దయవుంచన్నా’ అని యెదురు కేజీకి పదో పరకో ముట్టచెపుతారుగానీ, మనకి యెవరిస్తారండీ? షావుకారు కేజీ 20 రూపాయలకమ్ముతున్నాము—మీక్కాబట్టి 19-50 కి ఇస్తాను అని ఇచ్చాడండి!” అంది.  


అప్పటికి ఆ అన్నాన్నీ పప్పునీ కలపలేక పక్కకి తోసేసి, ‘పచ్చడేమైనా వెయ్యి’ అంటే, ఓ చిన్న గిన్నెలోంచి అదేదో ఆకుపచ్చని జిగురు పదార్థాన్ని చెంచాతో వడ్డించింది!  


‘ఇదేం పచ్చడి?’ అనడిగితే—“మరిచాను—చింతపండుకూడా ప్రియం అయిపోయింది—నిన్న ఈనాడులో యెవరో చింతపండుకి బదులుగా ‘చైనా నిమ్మకాయల్ని’ యెండబెట్టి గుజ్జుతీసి వాడుతున్నాను’ అని చెప్పింది. మనకి చైనా నిమ్మకాయలు లేవుకదా అని, బ్రిలియంట్ గా ఆలోచించి, మన దొడ్లోని నిమ్మా, నారింజా, కమలా, పంపరపనసా ఆకుల్ని—అవి యెంత పుల్లగా వున్నాయో—చింతపండుకి బదులుగా మిక్సీలోవేసి, మనదొడ్లోనే వున్న కరేపాకునీ, రెండు పచ్చి మిరపకాయల్నీ, వుప్పునీ వేసి పచ్చడి చేశాను! అందులో రాజన్న చెప్పినట్లు కాసిని పచ్చి బటానీలనికూడా వేశానండోయ్! మీరే అంటారుగా—‘వుప్పూ, కారం, చింతపండూ సమపాళ్ళలో తగిలితే, గడ్డితోకూడా రుచికరమైన పచ్చడి చెయ్యొచ్చు!’ అని”  


పాతాళభైరవిలో తోటరాముడు ప్రవేశించిన, కత్తులు తిరుగుతున్న మార్గం లో లాంటి కత్తులు నా మెదడులో తిరుగుతున్నట్టు అనిపిస్తూండగా—‘బాగుంది గానీ, మరి చారూ, పులుసూ లాంటివి యేమన్నా…….?’ అని నసుగుతూంటే….  


భార్యామణి, మరో గిన్నెలోంచి మరో చిప్ప గరిటెతో—ఓ బూడిదరంగు ద్రవ/ఘన పదార్ధాన్ని వడ్డించబోతూంటే, ‘ఇదేమేటే?’ అనడిగాను.  


‘వులవ పప్పులుసండీ’ అంది!  


‘వులవ చారు విన్నాం—వులవల్ని వుడికించిన నీళ్ళతో పెడతారు—వులవల్ని పశువులకి తినిపిస్తారు—ఈ వులవ పప్పులుసు యెక్కడిదీ?’ అన్నాను దీనం గా.  


“భలేవారే! రాజన్నేం చెప్పాడు? కంది, పెసర, మినప, శెనగ పప్పుల్తప్ప, ఇంకే పప్పులైనా వుపయోగించుకోండి—ధరలెందుకు తగ్గవో నేను చూస్తాను—అన్లా? అందుకే………..ఇంకా ఈనాడులో కూడా వులవలూ, బొబ్బర్లూ, అలచందలూ, గోరుచిక్కుడూ--ఇలాంటి వాటితో చేసుకోగల విచిత్ర వంటకాలన్నీ ప్రచురిస్తున్నారు కదా!”  


‘నీ రాజన్నో!’ అని మనసులో అనుకుంటూ, 'చెల్లెలు సబితని హోం మంత్రిని చేసినట్టు, నిన్నుకూడా యే వంటల మంత్రో చేసేస్తాడేమో! పోనీ వూరగాయలేమన్నా…………’ నసిగాను.  


‘అయ్యయ్యయ్యో! చిన్న జాడీలలోకి తీసినవన్నీ నిన్ననే అయిపోయాయి—ఇవాళ పొద్దున్న తీద్దాములే అనుకున్నాను—తీరా చేసి, ఇవాళ కాస్త ముక్కు బురుబుర్లాడుతూంటే, తల స్నానం చెయ్యలేదు—తలస్నానం చెయ్యకుండా వూరగాయ జాడీలు ముట్టుకోడమెందుకనీ……..!’ అంటొంది.  


‘పోనీలే—కాస్త మజ్జిగపోసెయ్యి’ అని, ఆ జిగట జిగట మజ్జిగ్గంజి అన్నాన్ని రెండు ముద్దలు నోట్లో వేసుకొని మింగినట్టు నటించి, చెయ్యి కడిగేసుకొంటూంటే, నా ధర్మపత్ని, ‘పాపిష్టిదాన్ని! అర్థాకలితోనే లేచిపోతున్నారు!’ అంటూ కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకొంటూంటే  


‘పిచ్చిదానా! మొగుడు అర్థాకలితో లేస్తే పాపం గానీ, పూర్ణాకలితో లేస్తే పాపమేమీ కాదు! వూరుకో!’ అన్నాను.  


‘ఈ సారి ఆ పాపిష్టివాడికి వోటేస్తే వొట్టు’ అంటూంటే  


‘ఇదేదో తెనాలిరామలింగడి పిల్లి వ్యవహారం లాంటిదని నేననుకుంటాను గానీ, మన పెళ్ళయిన గత 35 యేళ్ళలో ఇవన్నీ మనకి మామూలే కదా? పైగా రాష్ట్రం లో అందరు ఆడాళ్ళూ చేస్తున్నదే నువ్వూ చేశావు—అంతే!’ అన్నాను.  


(మనసులో ‘మీ రాజన్న సలహాలకి పాడెకట్ట!’ అనుకున్నాననుకోండి!)  


అదీ సంగతి!

కరవు చర్చ

కరవా మజాకా

‘బావా! నీ కొలువుకూటము రాను రాను రణరంగ మగుచున్నదేమయ్యా?’ అంటూ ప్రవేశించాడు—మా ‘తక్కెళ్ళ రెడ్డి’--నిన్నటి అసెంబ్లీలో కన్నా వేడి వేడి గా జరుగుతున్న మన ‘రాష్ట్రం లో కరువు’ గురించి మా 'సోల్ ' లో జరుగుతున్న చర్చలోకి!

అన్నట్టు మా కుమ్మరదాసుడికి బదిలీ అయిపోయి, ఈ ‘టీ’ ఇంటిపేరుగల ‘అదేదో’ రెడ్డి బ్రాంచి మేనేజరుగా వచ్చాడు. ఆయనకి మేము పెట్టుకున్న ముద్దు పేరు ‘తక్కెళ్ళ రెడ్డి!’ ఆయనకి సందర్భానుసారం ‘కురుక్షేత్రం’ నాటకం లోని పద్యాలు వాడుకోవడం ఓ సరదా.

వాళ్ళ వూరు తక్కెళ్ళపాడు కాకపోయినా, ‘చాలా బ్యాలెన్సుడు గా వుంటాడు’ అని ఇష్టపడేవాళ్ళూ, ‘తక్కెడలా కాసేపొకవైపూ, ఇంకాసేపు ఇంకొకవైపూ వుంటాడు’ అని ఇష్టపడనివాళ్ళూ అంటారు.

‘అదికాదు బావా! నీదేమైనా నాలుకా—తాటి పట్టా? ఓ పక్క మీనం తరవాత మేషమా, మేషం తరవాత మీనమా, అదెన్నోది, ఇదెన్నోది అని లెక్ఖెట్టుకుంటావా! మరో పక్క వెకిలి నవ్వు నవ్వుతూ మీరు ప్రజలని భయపెట్టకండి—మేము కమిటీలు వేశాము, సరియైన సమయం లో కరువుని ప్రకటిస్తాము—అసలు ప్రకటించినా, ప్రకటించకపోయినా తేడా యేమీ లేదు—అంటావా?’—అనరిచాడు—మా సుందరయ్య.

‘నేనా?’ అని దీనం గా మా తక్కెళ్ళ రెడ్డి అడుగుతూంటే, అందరూ ఫక్కున నవ్వి, వాతావరణం కాస్త చల్లబడింది!

“మొదట ‘ఆగష్ట్ మొదటివారం లో అందరూ విత్తనాలు చల్లుకుంటారు—అది పూర్తయితేగానీ, బ్యాంకులు ఋణాలు ఇవ్వవు—అందుకని ఆగాం!’ అన్నాడు—యే బ్యాంకైనా రైతులు విత్తనాలు చల్లారా లేదా పరిశీలించి మాత్రమే పంట ఋణాలు ఇస్తోందా? అసలు సారవా కి జూన్ నెలలోనే ఋణాలు ఇవ్వడం మొదలెట్టేస్తారు కదా?” అన్నాడు మా బాలగంగాధర తిలక్.

“చూడండి! ‘మనం ఇప్పుడే ప్రకటిస్తే, బ్యాంకులు ఇంక ఋణాలు ఇవ్వవు—అందుకే—అందరూ ఋణాలు తీసుకునేవరకూ ఆగాలి’ అన్నాడు తరవాత! అంటే, అందరూ ఋణాలు తీసుకున్న తరవాత యే మాఫీయో ప్రకటిద్దాం, అప్పుడు పోయేవి బ్యాంకులూ, పడే వోట్లు మనకీ అనేనా?” అన్నాడు మా కేషియర్ వెంకట నాగభూషణం.

“తరవాత ‘రేపు జరగబోయే బ్యాంకర్ల సమావేశం లో కొన్ని నిర్ణయాలు తీసుకుంటారు—అందుకని అదయ్యేవరకూ ఆగాల్సిందే’ అన్నాడు—బ్యాంకర్ల మీటింగుకీ, కరువుకీ యేమిటి సంబంధం అసలు?” క్రొశ్నించాడు మా బాలగంగాధర తిలక్.

“మూడో వారం వచ్చేటప్పటికి, ‘అసలు ప్రకటించనే ప్రకటించం—యెడం చెయ్యి పెట్టినా, పుర్రచెయ్యి పెట్టినా తేడా యేముంది? ప్రతిపక్ష రాజకీయం కాకపోతే? మీకేమి కావాలో చెప్పండి—విత్తనాలా? ఇస్తాము, నీళ్ళా? ఇస్తాము, యెరువులా? ఇస్తాము, గడ్డా? యేర్పాటు చేస్తాము, గొర్రెలా? ఇప్పిస్తాము, బర్రెలా? ఇప్పిస్తాము, ఇంకేమి కావాలి కరవుని యెదుర్కోడానికి? మరెందుకు ప్రకటన?’ అంటున్నాడు! మరి ఇప్పటికే ప్రకటించిన రాష్ట్రాలూ, సహాయం ప్రకటించిన కేంద్రం, పర్యటిస్తున్న కేంద్ర అంచనా బృందాలూ, ఇవన్నీ మిథ్యా? వాళ్ళందరూ వెర్రివాళ్ళా? యెవరి చెవుల్లో పువ్వులు పెడతాడు?” అంటూ మళ్ళీ రగిలిపోయాడు మా కామ్రేడ్ సుందరయ్య.

“అవన్నీ కాదు—తీరా ప్రకటించాక, రైల్వే బడ్జెట్, కేంద్ర బడ్జెట్ అనుభవాలు యెదురై, కేంద్రం మొండిచెయ్యి చూపిస్తే, వాళ్ళతో దెబ్బలాడే మొగాడు యెవడూ లేడుకదా—అందుకని భయం!” అన్నాడు మా వెంకట నాగభూషణం.

“పిచ్చివాళ్ళలారా! అసలు రహస్యం నేచెప్పనా? మన తెలుగువాడెవరైనా, పదిమందితోపాటు ‘జై’ అంటున్నా, ‘తొయ్’ అంటున్నా, ప్రతివాడికీ తనకే ప్రత్యేకమైన ఒక ‘స్వంత అజెండా’ వుంటుంది! అదే వాడికి భావం, భాగ్యం, ప్రాణం, ప్రణవం! అర్థమయ్యిందా?” అన్నారు చిద్విలాసం గా మా సర్వంబొచ్చు స్వామి!

ఇంకెవరైనా మాట్టాడితే వొట్టు!

నా అలవాటు ప్రకారం నా సిగరెట్టు నేను కాల్చుకుంటూ చిరునవ్వుతో వుండిపోయాను--చర్చ రగలేసిన నేను!

తిప్పరాజు.....

......ఫులికథ!

ఒక వూరిలో రచ్చబండదగ్గర మరో వూరినించొచ్చిన ఓ తిప్పరాజుగారు చుట్టూ వున్న జనానికి వినోదం కలిగిస్తూ మంచి కథా కాలక్షేపం చేస్తున్నారు—‘టంగుటూరు మిరియాలు తాటికాయలంత’ లాంటి కబుర్లతో, జనాలు ‘ఆహా! ఓహో’ అంటుండగా!

‘ఇక్కడ మా వూరివాళ్ళు యెవరైనా వున్నారా?’ అని అడిగాడు హటాత్తుగా.

‘యెవరూ లేరు గానీ, యెందుకలా అడిగారు?’ అన్నాడొకడు.

‘యేమీ లేదు—మీకు పులికథ చెపుదామని!’ అన్నాడు.

‘పులికథేమిటి? చెప్పండి….చెప్పండి’ అన్నారందరూ.

మనవాడు మొదలుపెట్టాడు—‘నేను మొన్నామధ్య వేటకి అడివిలోకి వెళ్ళినప్పుడు, హటాత్తుగా, చాలా దగ్గర్లో, గాండ్రింపు వినిపించింది! తీరా చూద్దునుగదా—నా ముందు సరిగ్గా ఓ యాభై గజాలలో ఓ పెద్ద పులి!’

‘అయ్యబాబోయ్! మరేమి చేశారు?’ అని అడిగారు.

తరవాత కథ మీకందరికీ తెలుసుగా?

దాదాపుగా ఇలాంటి సన్నివేశమే నాకెదురయ్యింది ఓ సారి!

ఓ ఇరవై యేళ్ళ క్రితం, మా బ్యాంకులో ‘కంప్యూటర్ డేటా ఎంట్రీ ఆపరెటర్లుగా పని చెయ్యడానికి ఉత్సాహం వున్నవారు దరఖాస్తులు పెట్టుకోండి’ అన్నారు.

వాళ్ళకి ఇంగ్లీషులోనూ, లెఖ్ఖల్లోనూ చిన్న చిన్న పరీక్షలు పెట్టేవారు—అవి పాస్ అయినవాళ్ళని యెన్నిక చేసుకొనేవారు!

అలా యెన్నికైనవాళ్ళలో మా మల్లిఖార్జున ప్రసాద్ ఒకడు—‘చెట్లు లేని చోట ఆముదం చెట్టే మహా వృక్షం’ అన్నట్టు, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్, కావలసిన సర్వీసు, ఇతర వాళ్ళడిగిన అర్హతలున్నవాడు, దరఖాస్తు పెట్టినవాడు మా చుట్టుపక్కల వాడొక్కడే! దానికి తోడు—పరీక్ష కూడా పాస్ అయ్యాడు మరి!

ఓక రోజు సాయంత్రం బ్యాంకు మూసేశాక, యెవరితోనో మాట్లాడాలని వాళ్ళ ఆఫీసుకి వెళ్ళాను.

అక్కడ మామూలుగా మీటింగులూ అవీ జరిగే బల్ల చుట్టూ ఓ పది మంది కొలీగ్స్ మధ్య మా ప్రసాద్ కూర్చొని, చెప్పేస్తున్నాడు.

‘……మనాఫీసులో వున్న ‘సగం’ గాడ్రెజ్ బీరువాలంత వుంటాయి కంప్యూటర్లు! అలాంటివి ఒక్కొక్కటి మన ఒక్కొక్క బ్రాంచికి సరిపోతాయి! మన హెడ్డాఫీసులోనైతే, ఓ పెద్ద రూమునిండా అలాంటి కంప్యూటర్లు వుంటాయి—అదే పెద్ద పెద్ద కంపెనీల్లో, ఓ బిల్డింగులో ఓ ఫ్లోర్ అంతా ఇలాంటి కంప్యూటర్లు వుంటాయి—నాసా వాళ్ళదగ్గరా, పెంటగాన్ లోనూ అయితే, పెద్ద నాలుగైదంతస్తుల బిల్డింగుల్లో అన్ని ఫ్లోర్లలోనూ కంప్యూటర్లే వుంటాయట………’ ఇలా అప్పటికే కాలక్షేపం అయిపోయిందట—తరవాత మిగిలినవాళ్ళు నాకు చెప్పి, ఒకటే నవ్వడం!

సరే, నేను వెళ్ళేటప్పటికి అవుతున్న టాపిక్—‘రేపు మన బ్యాంకులో వుపయోగించబోతున్నవి—బేసిక్, కోబాల్ మాత్రమే! మీక్కొంచం కష్టమేగాని, నాలాంటివాళ్ళకి కొట్టినపిండి—యెందుకంటే, ఇవి సాఫ్ట్ వేర్లు ! ఇంకా, పాస్కల్, ఫోర్ట్రాన్ లాంటివి వున్నాయి—ఇవన్నీ హార్డ్ వేర్లు—చెపితే నమ్మరు—మేము నేర్చుకునేటప్పుడు, కొట్టీ, కొట్టీ, కొట్టీ మా వేళ్ళు వాచిపోయేవి—వేళ్ళ కీళ్ళు చచ్చుబడిపోయేవి…..’

అప్పటికి నేను నిజం గా కంప్యూటర్ని చూడకపోయినా, ఓ పుస్తకాల పురుగుగా వాటిగురించి కనీస పరిఙ్ఞానాన్ని సంపాదించి వుండడంచేత—‘అహ్హహ్హహ్హా’ అని నవ్వాను!

‘యేంటిగురూ! అలా నవ్వుతావు?’ అనడిగాడు చిన్నబుచ్చుకొంటూ.

‘పులికథ బాగానే చెపుతున్నావుగానీ, మీ వూరివాళ్ళెవరైనా వున్నారేమో అడగడం మరిచిపోయావు కదా—అందుకని!’ అని నేనంటే—వుడుక్కున్నాడు!

తరవాత విషయాలు విని, అందరూ ‘పాపం వాడి గాలి అలా తీశేశారేమిటి’ అని ఒకటే నవ్వులు—వాడు పారిపోగానే!

ఇలాంటి తిప్పరాజులెందరో!

కందిపప్పు

పప్పులుడుకుతున్నాయి

(కాకినాడలో, రెండిళ్ళమధ్య వున్న ప్రహరీగోడకిరుప్రక్కలా వున్న మహిళల సంభాషణ)—

‘పనైపోయిందా వదినా? యేమి వండావు?’

‘అయినట్టేనమ్మ! చారు మరుగుతోంది—కరేపాకు రెబ్బలకోసం దొడ్లోకి వచ్చాను!’

‘చాలానే వండినట్టున్నావే? ఇవాళ ఆదివారమొకటి కదా!’

‘అదే వండడం వొదినా—మీ అన్నయ్య సంగతి తెలుసుగా—వారం రోజులూ గాలితో బ్రతికినట్లు—ఆదివారం వారం రోజుల భోజనం ఒకేసారి చేస్తారు!

అందుకనే—ఓ పదహారు కందిపప్పులు జాగ్రత్తగా దాచి, ఇవాళ పదికట్టల గోంగూరలో వేసి పప్పు చేశాను! మొన్న రేటు తక్కువున్నప్పుడు ఓ వందగ్రాములు దొండకాయలు తీసుకున్నాలే—వాటిని కాస్త బెల్లం పెట్టి కూర చేశాను! పోపుల పెట్టెలో ఓ నలభై రెండు శనగపప్పులుంటే, కాస్త కారం, చింతపండూ వేసి, పచ్చడి చేశాను—నాలిక్కి రాసుకోడానికి! ఊరగాయలు యెలాగా వున్నాయి—ఇక చారు, మజ్జిగ—మామూలే! ఇంతకీ నువ్వేమి వండావు?’

‘నేనా వదినా—నీలా ముందుచూపు లేకపోయింది నాకు—కాసిని కంది బద్దలూ, శనగబద్దలూ నిలవెయ్యలేకపోయాను! అయినా, మా దొడ్లో తోటకూర వుందిగా, దాన్ని జీడిపప్పులో వేశాను! కూరకి, ఆనపకాయ ముక్క, నువ్వుపప్పులో వేశాను! పచ్చడికి వేరుశనగ వాడాను! పులుసులోకి, బాదం పప్పు వేశాను! నువ్వన్నట్టు వూరగాయలు వున్నాయి—మజ్జిగ మామూలే!’

‘ఇవన్నీ యెప్పుడు నేర్చావొదినా? నాకు తెలియలేదే?’

‘పిచ్చిదానా! యెప్పుడైనా వంటచెయ్యడానికి బధ్ధకం వేసినప్పుడు మన సుబ్బయ్య హోటల్ నించి ఓ బుట్ట తెప్పించుకుంటాం కదా? వాడు అన్నిట్లోనూ జీడిపప్పులూ, బాదం పప్పులూ, నువ్వుపప్పులూ వేసేస్తున్నాడు అని విసుక్కొని, ఇక తెప్పించడం కూడా మానుకున్నాం కొన్నాళ్ళనించీ—ఇప్పుడవే అక్కరకొస్తున్నాయి మరి!’

(యెలక్షన్లకి ముందు వున్న రేట్లతో పోలిస్తే, కంది, శనగ, పెసర, మినప్పప్పూ, చింతపండూ విపరీతం గా పెరిగాయిగానీ, జీడి పప్పూ, బాదం పప్పూ, నువ్వు పప్పూ, వేరుశనగ పప్పూ పెద్దగా పెరగలేదు—అందుకని అందరూ ఇవే వండుకుంటే పోతుందిగదా—వెరైటీగానూ వుంటుంది, ఖరీదైన భోజనం చేసినట్టూ వుంటుంది!)

(పప్పులలో ఫ్యూచర్స్ ట్రేడింగ్ జరుగుతోంది—నూనె గింజల్లో బ్యాన్ కొనసాగుతోంది!)

'శ్రీ శ్రీ శ్రీ........

......శ్రీ పీతన్న!

రానే వచ్చారు—చెయ్యెత్తుమనిషి, ఒడ్డుకుతగ్గ లావు, పూర్తి బట్టతలా, వెనక చుట్టూ తెల్లని జుట్టూ, విశాలమైన నుదుటిమీద పట్టెవర్ధనాలూ, తెల్లని లాల్చీ, పెద్దంచు చేనేత లుంగీ, భుజమ్మీద వేళ్ళాడే సంచీ, మందపాటి టైరుచెప్పులూ—లాల్చీ విప్పితే లోపల సైనుగుడ్డతో కుట్టించిన కబ్బా (చేతుల్లేని బనియను)—ఇదీ ఆయన ఆహార్యం!

మామూలుగానే మర్యాదలు జరుగుతున్నాయి—మూడు పూటలా—ఫలహారాలతో సహా!

‘ఒరే కృష్ణుడూ—గురువుగారి పేరే పెట్టాడు నీకు మీ నాన్న’—అని నన్ను ముద్దు చేశేవాడు!

స్నానానికి వెళ్ళి, మా పిల్ల కాలవలో నీళ్ళ మీద తేలుతూ ఓ అరగంట శవాసనం వేస్తే, జనాలందరూ విచిత్రంగా చూసి, గట్టు మీదనించే దణ్ణం పెట్టుకొని వెళ్ళిపోయేవారు!

ఓ వారం గడిచింది—భూదేవిలాంటి మా అమ్మకీ కాస్త సహనం తగ్గింది—ఇంకెన్నాళ్ళు వుంటాడో ఈయన? ఓ పక్క సంబారాలు చూసుకోవాలి, ఓ పక్క చాకిరీ—యెలాగో లాక్కురావాలి—అనుకొంటోంది!

అనుకోకుండా తన నోటినించి వచ్చేసింది ‘పీతన్నగారి స్నానం అయిందేమో చూడరా’ అని!

అప్పటిదాకా ‘శ్రీ పీతాంబరధరుడు గారు’ అనలేక చచ్చేవాళ్ళం—ఇప్పుడు నాకు హుషారు— ‘పీతన్నగారు! పీతన్నగారు!’ అంటూ హుషారుగా పరిగెట్టాను—పిల్లకాలవ వంతెనమీదకి!

ఇంకో వారం గడిచింది—నెలాఖరు! మా భూదేవి సహనం భూకంపానికి కొంచెం తక్కువగా వుంది—వెచ్చాలన్నీ మా ఇంటిపక్క వెంకటస్వామి కొట్లో అరువు తేవలసి వస్తోంది, కూరగాయలు, నెయ్యి వగైరా తెచ్చే అమ్మిలకి, ‘ఫస్ట్ కి ఇస్తాన్లే’ అని చెప్పాల్సి వస్తోంది—వీటికితోడు కొంత నీరసం!

యేమాటకామాటే చెప్పుకోవాలి—ఆయన వచ్చిన రోజు యెలా జరిపించిందో, ఈ రోజున కూడా అలాగే జరిపిస్తోంది—చిన్నమెత్తు లోటు కూడా జరగకుండా! ఆయన్ని ‘ఒరే’ అనేంత చనువూ యేర్పడింది—నిజం గా అనకపోయినా!

ఆఖరికి ఆ రోజు అననే అంది నాతో ‘ఒరే! పీతిగాడి స్నానం అయ్యిందో లేదో చూడరా!’ అని!

యెదురుగా వున్న మా నాన్న, కళ్ళెర్రజేస్తూనే ఫక్కున నవ్వారు! నేను ‘పీతిగాడు! పీతిగాడు!’ అని గెంతుకుంటూ వెళుతూంటే!

ఆ రోజు భోజనాలు అవుతూండగా, మా నాన్న, ‘అయ్యా! గురువుగారు భీమడోలులో రేపటినించీ వుపన్యాసాలిస్తారు కదా! నేను రావడానికి కుదరడంలేదు! రేపో, యెల్లుండో వస్తాను. ముందుగా మీరు వెళితే బాగుంటుంది కదా?’ అన్నారు.

పీతన్నగారికి కోపం యేమైనా వచ్చిందో లేదో ఆయన ముఖ కవళికలనించి మాకేమీ తెలియలేదు గానీ, ఆ సాయంత్రం, ‘ఇక నేను వెళ్ళి వస్తానోయ్!’ అనగానే మేమందరం మనసులోనే ‘హమ్మయ్య’ అనుకున్నాము!

(ఇది మా అమ్మ నా చిన్నప్పుడు యెక్కడో చదివి వినిపించిన ఉదంతమే! నిజం గా మా యింట్లో జరిగింది కాదు! హాస్యానికి ఇలా అన్వయించాను!)

'శ్రీ శ్రీ శ్రీ......

శ్రీ పీతాంబరధరుడు!

మా నాన్నగారు ఆధ్యాత్మికం గా అనేక పురాణాలూ అవీ చదివి, సంస్కృతం లో వాటి గురించి ఆలోచించేవారు! ఆయనకో ‘గురువుగారు ’ వుండేవారు.

ఆయనకోసం ఆయన ‘ఆధ్యాత్మిక స్నేహితులు‘ అంటే గురువుగారి ఉపన్యాసాలకి వచ్చేవాళ్ళు, ఆయన మిగతా శిష్యులూ—ఇలా అన్న మాట!—అప్పుడప్పుడు మా ఇంటికి వస్తూండేవాళ్ళు!

పాపం మా పిచ్చి అమ్మ, అలాంటివాళ్ళు యెవరైనా ఇంటికి రాగానే, అత్యంత భక్తితో, కాళ్ళు కడుక్కోడానికి నీళ్ళిచ్చి, తుడుచుకోడానికి తుండుగుడ్డ ఇచ్చి, అరుగుమీద పడక కుర్చీ వేసి కూర్చోబెట్టి, త్రాగడానికి మంచి తీర్థం ఇచ్చి, ‘పది నిమిషాల్లో వంట అయి పోతుంది—ఈలోపల కాస్త చల్ల ఇమ్మంటారా?’ అని అడిగి, పెద్దగ్లాసునిండా చల్లని చల్ల అందించి, వంటింట్లో జొరబడేది, విసురుకోడానికి ఓ విసినికర్ర ఇచ్చి!

సరిగ్గా అయిదు నిమిషాల్లో మళ్ళీ వచ్చి, ‘వడ్డించేస్తాను—మీరు మడి కట్టుకోండి—నూతిదగ్గర స్నానం చేసినా సరే, లేదా పక్కనే కాలవ వుంది అక్కడైనా సరే!’ అనగానే, ఒకాయన ‘ఇంకా ఆకలి లేదమ్మా, కాలవకే వెళతాను’ అని వెళ్ళి, కాసేపు ఈతకొట్టి, ఆసనాలు వేసి, అనుష్ఠానాలు పూర్తి చేసుకొని వచ్చి, పీట మీద కూర్చొని, చక్కగా మారు అడిగి మరీ వడ్డింపించుకొని, తృప్తిగా తిని, చెయ్యి కడిగి, అమ్మ ఇచ్చిన తాంబూలం వేసుకొని, అలవాటు లేకపోతే, వక్కపొడి చాలమ్మా అని, మళ్ళీ అరుగు మీద మడత మంచం మీద చేరేవారు!

నాన్న స్కూలు నించి వచ్చాక, ఆధ్యాత్మిక చర్చల్లో రాత్రి అయిపోతే, మల్లీ రాత్రి కూడా భోజనాలు చేసి, ‘పొద్దున్నే ఫస్టు బస్సుకి వెళ్ళిపోతానోయ్!’ అంటూ ఆరుబయట నిద్రపోయేవారు!

(ఆయనెప్పుడు లేచాడో, యెప్పుడు వెళ్ళిపోయేడో మాకు తెలిసేది కాదు!)

అలాంటి రోజుల్లో, ఒక రోజు కబురు వచ్చింది ‘శ్రీ పీతాంబరధరుడు గారు వస్తున్నారు!’ అని! --

(ఇంకా వుంది)

మా ఆస్థాన 'మంత్రి '

నా అయిదోయేడు నడుస్తున్న మనవడు (అట్లాంటావాడు) మొన్న ఓ జోక్ పేల్చాడు!

నేను మామూలుగా మా ఆస్థాన 'మంత్రి ' చేత గడ్డం గొరిగించుకొని, అలవాటుగా చెయ్యి పైకెత్తాను, మా మంత్రి 'చంక ' గొరిగేస్తున్నాడు!

యక్కడనించి చూశాడో నా మనవడు, వాళ్ళమ్మతో అంటున్నాడు, "అమ్మా! బుద్ధీష్ తాత తన 'చంకలో కూడా గుండు' చేయించుకుంటాడా?" అని!

మరి ఇలాంటి ఊహలు ఈ జనరేషన్ కి యెలా వస్తున్నాయో!

పావలా వడ్డీకి…..

బంగ్లా బృందం ప్రశంస!

స్వడబ్బా, పరడబ్బా, పరస్పరడబ్బా—ల గురించి వినే వుంటారు—తన గురించి తను వాయించుకునే డబ్బా—స్వడబ్బా; ఇతరుల గురించి వాయించే డబ్బా—పర డబ్బా; ఒకరినిగురించి ఇంకొకరు వాయించుకునే డబ్బా—పరస్పర డబ్బా! బంగ్లాదేశ్ లో మహమ్మద్ యూనిస్ అనే ఆయన, మహిళా సంఘాలకి, ఇతర సంఘాలకీ, ‘మైక్రో ఫైనాన్సింగ్’ పేర తక్కువ వడ్డీ ఋణాలని అందించే ప్రయోగాలు చేసి, యేకంగా నోబెల్ ప్రైజు కొట్టేశాడు! అప్పుడు మనదేశం వాళ్ళు వెళ్ళి, ఆ విధానాలని అధ్యయనం చేసి వచ్చి, వాడికి డబ్బా కొట్టారు! ఇప్పుడు వారి వంతు! వారు వచ్చి, వట్టి వసంత్ కుమార్ ని కలిసి, గ్రామ సంఘాలూ, మండల సమాఖ్యలూ, స్వయం సహాయ సంఘాలూ చాల చక్కగా పావలా వడ్డీ ని ఉపయోగించుకుంటున్నాయి—అని ప్రశంసల జల్లు అనే డబ్బా కొట్టేశారట! ఈ పరస్పర డబ్బ యెంత బాగుందో కదూ!

కబుర్లు

మా కుమ్మరదాసుడు (మా బ్రాంచి మేనేజరుకి నేను పెట్టిన ముద్దు పేరు—యెందుకో ఆయన్ని చూడగానే మన అన్నమయ్య వ్రాసిన ‘కుమ్మర దాసుడైన కురువరత్తి నంబి’ అన్న పదం నా మదిలో మెదిలింది లెండి!—అందుకే ఆ పేరు ఆయనకి ఖాయం చెసేశాను!--మా కొలీగ్స్ ఆ పేరుకి అలవాటు పడడానికి కొంత టైం పట్టిందనుకోండి—మొదట్లో, కొమ్మ దాసుడనీ, కుమ్మరి దాసరోడనీ—ఇలా వింత వింత కాంబినేషన్లు వేసేవారు! ఇప్పుడందరికీ అలవాటై పోయింది మరి) 18వ తేదీ పొద్దున్నే ఆఫీసుకి వెళ్ళగానే, ‘సర్! చిరంజీవి పాలకొల్లులో ఓడిపోయాడు చూడండి సర్!’ అన్నాడు నేను తన కేబిన్ లోకి ప్రవేసించగానే! [పదిన్నరకి మా బ్రాంచి తెరుస్తాం గానీ, ఓ అరగంట ముందే స్టాఫ్ అందరూ వచ్చేసి, ‘వీలు వెంబడి’ బ్రాంచి మేనేజరుని దర్శించుకొని (ఆ కేబిన్ లో ఏసీ వుంటుంది కదా!) ఉత్సాహంగా తాజా వార్తలగురించి చర్చించుకోవడం మా ఆనవాయితీ--ఇప్పుడు ఇక బ్రాంచీలు లేవు--'సర్వీస్ అవుట్లెట్ లు ' {ఎస్ ఓ ల్} లు తప్ప] ‘సర్! బంగారు ఉషా రాణి, 20 లక్షలు ఖర్చుపెట్టి కార్యకర్తలకి ‘హీరో’ లేటెస్ట్ మోబైక్ లు కొనిచ్చిందట! ఇంకేమి చిరంజీవి’ అన్నాను. పక్కనే వున్న మా డఫేదారు (సబ్ స్టాఫ్) ‘పోలింగు ముందు రాత్రే ‘ఫిక్స్’ అయి పోయిందట సార్! యెట్టి పరిస్థితుల్లోనూ, సుబ్బరాయుడు గెలవడానికి వీల్లేదు—మీరేమైనా చేసుకోండి అని చంద్రబాబు ‘కాపు ’లందరికీ చెప్పేశాడు!’ అన్నాడు! (మా నరసాపురానికి 10 కి. మీ. దూరం లో వుంది మొగలితుర్రు—అదే చిరంజీవి జన్మ స్థలం—అందుకే మా జనాలకి అంత ఆసక్తి!) ‘అవన్నీ కాదండి! మొదటినించీ కాంగ్రెస్ ఆధిక్యం లోనే వుంది! యెందుకంటారా—ముస్లిములు కాంగ్రెస్ కే, (వీళ్ళకి బాబ్రీ మసీదు, చంద్రబాబు బీజేపీ కి సపోర్టు కలల్లోకి వస్తూంటుంది) క్రిస్టియన్లు కాంగ్రెస్ కే, (రాశ్శేఖర్రెడ్డి క్రిస్టియన్, వాళ్ళ అల్లుడు ‘కూటములు’ పెట్టి మత, రాజకీయ, ధన ప్రబోధాలు చేశేసాడు) కాపులు చాలా మంది కాంగ్రెస్ కే, (రెడ్డొచ్చినా ఫర్వాలేదు—చౌదరోడు వస్తే మనకి ఉనికి వుండదు అని నమ్మిన వాళ్ళు—ముద్రగడ పద్మనాభమే ఓడిపోయాడు!) ఎస్ సీ లు, (మనం మనం ఒకటే!) వికలాంగులు, వృద్ధులు కాంగ్రెస్ కే (పెన్షన్లు ఇస్తున్నాడుగా!), ప్రభుత్వోద్యోగులు (తెలియని దేవత కంటే, తెలిసున్న రాక్షసి మేలు!), ఇంకా—జలయజ్ఞ్యంలో పాల్గొన్న కాంట్రార్లూ, వారికింద పనిచేసే సిబ్బందీ, పనివాళ్ళూ—ఇలా కొన్ని లక్షల మంది (లాభం పొందినవాళ్ళూ) అందరూ కాంగ్రెస్ కే వోటు వెయ్యక చస్తారా? అందుకే కాంగ్రెస్ వస్తుందని నేను నెల క్రితమే (పోలింగు మొదలవక ముందే) చెప్పాను—అన్నాడు మా బాల గంగాధర తిలక్! (చేసేది డఫేదారు ఉద్యోగమైనా, తను ‘కాపు ’ వర్గనికి చెందినా, రాజకీయ ‘పరిణతి’ పొందిన మా కొలీగ్ కి మేం పెట్టుకొన్న ముద్దు పేరు) ‘యేమీ కాదు సర్! మా వోట్లు మాకు పడ్డాయి, కాంగ్రెస్ వోట్లే చీలి పోయాయి! అది కూడా చిరంజీవి వైపు!’ అన్నాడు మా కామ్రేడు సుందరయ్య (ఆయన అసలు పేరు సత్యన్నారాయణ అయినా, ‘యెర్ర చొక్కా’ తొడుక్కుని, యెర్రెర్రగా మాట్లాడే మా కొలీగ్ ముద్దుపేరు)! ‘అసలు పోటీ మేధావి వర్గానికీ, మిగిలిన వాళ్ళకీ సర్! అందుకే మా లోక్ సత్తా కి ఇన్ని వోట్లు వచ్చాయి—త్వరలో మేం అధికారాన్ని చేజిక్కించుకోబోతున్నాం! మా జేపీ ఒక్కడే నెగ్గినా, అధికార ఎమ్మెల్ల్యేలందరికీ అప్పుడే గుండె దడ మొదలయ్యింది! టీవీ వాళ్ళు అప్పుడే ‘బ్రాండ్ ఎంబాసిడర్’ లని నియమించేసుకుంటున్నార్ట!' —అన్నాడు మా కేషియర్ వెంకట నాగభూషణం (ఈయన మా లోక్ సత్తా కన్వీనరుకి కుడి భుజమో, కుడి తొడో, కుడి ఇంకేదో—ట) ‘యేదైనా కానివ్వండి, ‘హిష్టరీ రిపీట్స్ ఇట్సెల్ఫ్!’ అన్నాడు మా సర్వంబొచ్చు స్వామి (మా సబ్ మేనేజరు)! అంటే యేమిటో! (ఇంకా వుంది)

కబుర్లు

“మా తమ్ముడు ఇండియాలోనే పుడతానని అమ్మతో చెప్పాడట! అందుకని అమ్మని ఇక్కడకి తీసుకొచ్చేశాను” నాలుగో యేడు నడుస్తున్న మా మనవడు మా వూరు రాగానే అన్న డైలాగు ఇది! సరే, వాడికి తమ్ముడు పుట్టేశాడు, వాడికి మూడునెలలూ నిండాయి! బారసాలకి వాళ్ళ నాన్న వచ్చాడు—అమెరికా నించి. ఈ లోగా మనకి ఎలక్షన్లూ వచ్చాయి! వాళ్ళ నాన్న దగ్గర తన రాజకీయ పరిజ్ఞానాన్ని ప్రదర్శించడం మొదలుపెట్టాడు! “నాన్నా! నాన్నా! ముందు రాశ్శేఖర్రెడ్డి ‘అతను చంద్రబాబు కాదు—దొంగబాబు!’ అన్నాడు నాన్నా” అన్నాడు చక్కగా ఇమిటేట్ చేస్తూ! “అలాగా!” అన్నాడు వాళ్ళ నాన్న. “తరవాత, చంద్రబాబు ‘వాడిది జలయజ్ఞం కాదు! ధన యజ్ఞం! దోపిడీ యజ్ఞం’ అన్నాడు.” “అలాగా!” “తరవాత, చిరంజీవి రాశ్శేఖర్రెడ్డిని ‘టక్కు టమార’ అన్నాడు” “అలాగా!” ‘తరవాత, కేసీఆర్ రాశ్శేఖర్రెడ్డిని ‘గోల్ మాల్ గాడు’ అన్నాడు” “అలాగా!” “అంతకు ముందు నించీ, రాశ్శేఖర్రెడ్డి బాల కృష్ణనీ, చిరంజీవినీ, ‘రాజకీయాలంటే తొడగొట్టడం, మీసాలు మెలేయడం కాదు’ అంటున్నాడు” “అలాగా!” “రోజాయేమో, రాశ్శేఖర్రెడ్డి ‘గాలిలో ముద్దులు విసిరి వోటర్లనీ, ముఖ్యం గా గాళ్స్ నీ అవమానిస్తున్నాడు’ అంది” “ఒరే బాబూ—నీకిప్పుడే ఇంత రాజకీయం వంటబట్టిందంటే……….ఇక వద్దురా బాబూ! మల్లీ అట్లాంటా పారిపోదాం వెంటనే!” అన్నాడు వాళ్ళ నాన్న ఫైనల్ గా! అదండీ సంగతి!

కబుర్లు

'ఉచితాలు '

మా క్లబ్బు సెగట్రీ ‘వారు పోగాల వారు’ లాంటివాడు! మేము పెట్టుకున్న ముద్దు పేరు ‘నారదులవారు’! సాయంత్రం ఆఫీసుల్నించి క్లబ్బుకి చేరి, టెన్నిసో, ష టిలో, కేరం సో, కొండొకప్పుడు పేకతో పూల్ గేములో ఆడుకొని కాస్త రిలాక్స్ అవుదామని ఆరు బయట కుర్చీల్లో అందరూ ఆసీనులవగానే, ఓ ‘వేడి వేడి అంశం’ మీద కొంత మందిని (వారి వారి ప్రతేకతలని బట్టి) రెచ్చగొడతాడు! అక్కడనించీ, అందరికీ వినోదమే వినోదం! ఇవాళ మా రాశ్శేఖర్రెడ్డితో, ‘చూశారా! నెలనెలా బ్యాంకులోకి రెండువేల నగదు బదిలీ, కుటుంబానికో రంగుల టీవీ ఇస్తారట!’ అనగానే…… ‘అధ్యక్షా! ఈసీవారు చూస్తున్నారుకదా! మేం ఫిర్యాదు చెయ్యం! అది మా నైజం కాదు!.........’ అంటూండగానే, మైసూరా అంటాడూ ‘…….లేపేస్తామంతే!’ అని పూరించాడు! పక్కనే వున్న ‘రోశయ్య’ “ఈసీవాళ్ళు మరీనూ…..108, 104ల మీద రాజీవ్ బొమ్మకి స్టిక్కర్లు వెయ్యాలంటుందా? మరి గాంధీ బొమ్మలూ, ఇందిరా గాంధీ బొమ్మలూ, రాజీవ్ విగ్రహాలూ…….(అంబేద్కర్ బొమ్మలూ…….అనరు—మరి భయ్యం!) వీటి మాటేమిటి?” అన్నాడు. ‘ఈ ఖర్చులన్నీ ఈసీవారె పెట్టుకుంటార్లే! నీ లక్షకోట్ల బడ్జెట్లో యేం మిగిలిందని?’ అన్నాడు మైసూరా! ‘అదే వద్దన్నది! నాలిక తీస్తా!’ అని రోశయ్య అంటుండగానే...... నారదులవారు, ‘సరే సార్, ఇంతకీ నగదు బదిలీ……..’ అంటూండగానే...... చెంద్రబాబు ‘అవునండీ! పిచ్చి పిచ్చి వాగ్దానాలు చేసి, ఉచిత విద్యుత్తు అనీ, ఒక బల్బుకి ఉచితం అనీ, బిల్లులో పది రూపాయలు తగ్గిస్తామనీ, 18 రూపాయలకే సోనా బియ్యమనీ, 40 రూపాయలకే, పప్పులు, నూనె అనీ…..ఇలాంటి చెత్త వాగ్దానాలకన్నా, నగదు బదిలీ మెరుగు కదూ! మీ ఇష్టం వచ్చినట్టు ఖర్చు పెట్టుకుంటారు! మీ పావలా వడ్డీ మహిళా ఋణాల్లాగ!’ అన్నాడు! ‘ఉచితంగా రంగుల టీవీలమాటేమిటి? కరెంటు యెక్కడనించి తెస్తారు? కరెంటు తీగలకి బట్టలారేసుకోడమే కాదు, చంటిపిల్లలకి ఉయ్యాలలు కూడా వ్రేళ్ళాడదీయ వచ్చు! కమీనిష్టువాళ్ళమీద తుపాకులు పేల్చారుగానీ……..’ అని కిరణ్ కుమార్రెడ్డి అంటూండగానే............. మా రాఘవులు ‘మధ్యలో మాపేరెందుకు? మా మహా కూటమిలో……’ అంటూంటే....... చెంద్రబాబు ‘అవును! రోజంతా కష్టపడి ఇంటికి చేరిన శ్రామికులకి, ఓ రంగుల టీవీ చూస్తే వచ్చే ఆనందం, యెప్పుడూ ఏసీల్లో వుండే, విమానాల్లో తిరిగే, లక్షలకోట్లు రాత్రికి రాత్రి సంపాదించే మీకేమి తెలుస్తుంది? ఇక కరెంటంటారా? మీరు చేసిన జలయజ్ఞంలో వచ్చే కరెంటు మేమాశించం! మాకు వేరే కరెంటు వస్తుంది—సూర్యుడిలోంచీ, సముద్రంలోంచీ, గాలి లోంచీ, నాఫ్తాలోంచీ….మాదంతా హైటెక్ కదా?’ అప్పుడే అక్కడికి చేరుకున్న సర్వానంద (సర్వంబొచ్చు) స్వామి ‘నాయనా! యెందుకు దెబ్బలాడుకుంటారు? మన యెన్నికల్లో, యే (అల్)శేషనో, ఎంజేరావో లేకపోతే, ఈ నవీన్ చావ్లాలు యేమి చేస్తారు? గోపాల స్వామిలూ, సుబ్బారావులూ యేమి చెయ్యగలరు? మనందరికీ తరుణోపాయం—లోక్ సత్తా—జయప్రకాష్ నారాయణ చేస్తున్న ప్రయోగం—అదేదో ఓ నియోజకవర్గం లో ఒకే పదవికి ఇద్దరు పోటీ పడుతుంటే, వాళ్ళిద్దరికీ మధ్య ఆ నియోజక వర్గ ప్రజలకి వోటింగు పెట్టి, 20 నించి 30 బూతుల్లో, ప్రత్యక్ష సీక్రెట్ బాలట్ నిర్వహించి, యెవరు నెగ్గితే వారికి టిక్కెట్ ఇస్తారట! వోటర్లెవరైనా, పదహారో, ముప్ఫైరెండో గుర్తింపు చిహ్నాల్లో యేదో ఒకటి చూపించి, ఓటు వెయ్య వచ్చట!....బాగుందా? మరి ఈ ప్రక్రియకి అయ్యే డబ్బులెక్కడనించి వస్తాయో! అందులో ఓ పది రూపాయలైనా నాది వుంటే సంతోషిద్దును!’ అన్నారు! ‘యేమిటో! మీరింకా సత్తెకాలం లో వున్నట్టనిపిస్తున్నారు స్వామీ’ అన్నాడు మా నారదుడు! ‘కాల చక్రం గిర్రున తిరుగుతూనే వుంటుంది నాయనా!’ అన్నారు చిద్విలాసంగా మా సర్వానంద స్వాములవారు! 'సత్తా'జనో సుఖినోభవంతు!

ఖబుర్లు

శాతవాహనుడి…………రాచ్చిప్ప!

ఈ పేరుతో ఓ కధా, నాటికా వున్నాయి! మన తెలుగువాళ్ళకి, ఇంకా మాట్లాడితే భారతీయులకి—సెంటిమెంట్లు యెక్కువ! శేషవస్త్రమైనా, బుద్ధుడి పన్నైనా, మహమ్మదు వెంట్రుకైనా—మనకి చాలా పవిత్రమైనవి! మరి సాక్షాత్తూ ‘గాంధీ’గారు వాడిన చెప్పులూ అవీ అంటే? సాష్టాంగపడిపోమూ! (మన జనాభాలో ఒక శాతమైనా అలా పడతారా అనీ, అందులో యెంతమంది గాంధేయులు అనీ నా సందేహం!) “గాంధీగారి చెప్పులూ, కళ్ళజోడూ, గడియారం, గిన్నె, కంచం—మన దేశానికే దక్కాయండోయ్!” అంటూ వచ్చాడు మా టీవీ సుబ్బరావు! (యే వార్తనైనా టీవీ న్యూస్ రీడర్ లెవెల్లో విజువల్స్ తో సహా కళ్ళకు కట్టినట్టు చెప్పుకొచ్చే మావాడికి మేము పెట్టుకున్న ముద్దు పేరు!) “యెంతైనా మన ప్రభుత్వం అసాధ్యమయిందండోయ్! అవి మనకే దక్కే యేర్పాటు చేస్తానంది—చేసింది! చూశారా?” అన్నాడు మా రాశ్శేఖర్రెడ్డి! (ఈయన పేరేదైనా, ఫక్తు కాంగ్రెస్ అభిమాని! వై యస్ ప్రతిపక్ష నాయకుడుగా వున్నప్పుడు పెట్టాం ఆయనకి ఆ పేరు.) “అసలు అవి ఇతరదేశాలకి వెళ్ళడానికి బాధ్యత కాంగ్రెస్ వారిది కాదా అని సూటిగా ప్రశ్నిస్తున్నాను” అన్నాడు మా చెంద్రబాబు! (చంద్రబాబు నాయుడు ముఖ్యమంత్రిగా వుండగానే ఈయనకి ఆ పేరు పెట్టాము.) “ఆ ఫదికోట్లూ పెట్టి యే లిబర్టీ సెంటర్లోనో భూమి కొని, పేదలకి పంచిపెట్టొచ్చుగా? యెందుకీ వృధా ఖర్చు?” అన్నాడు మా రాఘవులు. (ఈయన కమ్యూనిస్ట్ అభిమాని అని వేరే చెప్పక్కర్లేదుగా? “ఇది ఖచ్చితంగా మైనారిటీలని బుజ్జగించడమే! ఇదివరకు టిప్పుసుల్తాన్ ఖడ్గాన్ని కూడా అలాగే తెప్పించారు.” అన్నాడు మా దత్తాత్రేయ! (ఈయన దృష్టిలో గాంధేయులు మైనారిటీలేకదా మరి) “అసలు అంబికా సోనీ అలా చెప్పు-కొంటోందిగానీ, మల్లయ్య—నాకు భారత ప్రభుత్వం నించి యెలాంటి అభ్యర్ధనా రాలేదు—అంటున్నాడు! ఇదంతా స్టంటు.” అంది మా సుష్మా స్వరాజ్! “అయినా గాంధీగారి వస్తువులు కొనడానికి బ్రాందీ బాబే కావలసి వచ్చాడు చూడు మన కాంగీరేసులకి!” అన్నాడు మా మైసూరా రెడ్డి! “ఇవన్నీ సరేగానీ, వాటి కధా, కమామిషూ కాస్త వివరించండి స్వామీ!” అనడిగారు కోరస్ లో అప్పుడే వేంచేసిన సర్వానంద (సర్వంబొచ్చు) స్వామిని! మా అందర్లోకీ కాస్త బుఱ్ఱ వున్నవాడూ, యెప్పుడూ చిద్విలాసంగా వుండేవాడూ కాబట్టి మొదటిపేరూ, తనకి తెలియందేదీ లేదన్నట్టు లెక్చర్లు ఇస్తూ వుంటాడని బ్రాకెట్లో పేరూ పెట్టుకున్నాము ఆయనకి! “నాయనా! గాంధీ గారి సులోచనాలని ఆయనే స్వయంగా ఓ సైనికాధికారికి ఇచ్చేశారు! బొడ్డులో దోపుకొనే గడియారాన్ని ఇందిరాగాంధీకి కానుకగా ఇచ్చారు. తన కంచాన్నీ, గిన్నె నీ ఆభా గాంధీ కి ఇచ్చారు—తన గుర్తుగా వుంచుకోమని! ఇక చెప్పుల్ని కుక్కెత్తుకు పోతుంటే, ఆయన చేతులోవుండే కర్ర విసిరారు! అప్పట్లో గాంధీగారి ఆశ్రమం పక్కనే వుంటున్న మాతాత పెరట్లో ఆ చెప్పుల్ని వదిలేసి పారిపోయింది ఆ కుక్క. దాంతో పాటే ఆ కర్ర కూడా మా పెరట్లోనే పడింది! అప్పటినించీ అవి మా ఇంట్లోనే వున్నాయి! చూడండి” అని ఓ జత టైరు చెప్పులూ, ఓ పాతకాలం నాటి బాణా కర్రా పట్టుకొచ్చి చూపించారు మా స్వామి! మరి విజై మల్లయ్య పది కోట్లు పోసి కొన్నవేమిటబ్బా? దేశ వ్యాప్తంగా వున్న కొన్నివేల గాంధీ మ్యూజియాల్లో వున్న చెప్పులూ, సులోచనాలూ, కర్రలూ, గడియారాలూ, బొచ్చెలూ, కంచాలూ మాట యేమిటి? మా జిల్లాలో పత్తేపురం లో చింతలపాటి వరప్రసాద మూర్తిరాజు గారు కట్టించిన గాంధీ ఆశ్రమం లో కూడా ఇవన్నీ వున్నాయే మరి! యేమిటో ఈ సెంటిమెంట్లు! అన్నట్టు ఓట్లు దండుకోడానికేమైనా పనికొస్తాయా అని అలోచిస్తున్నారు మా రాశ్శేఖర్రెడ్డీ, చెంద్రబాబూ వగైరా!

కబుర్లు

‘యేంట్రా కన్నా అంత దీర్ఘంగా ఆలోచిస్తున్నావ్?’ అన్న నా ప్రశ్నకి, ‘ఆ! యేముందీ! మా ఇంటికీ, గొడ్ల చావడికీ పై కప్పు దేంతో వేద్దామా! ఆని '—ఇదీ మా నాలుగేళ్ళ మనవడి సమాధానం! ఓ ముప్ఫై యేళ్ళ క్రితం రేడియోల్లో ప్రతీ అయిదు నిమిషాలకీ వినిపించిన ‘రాంకో బ్రాండ్ వారి ఆస్బెస్టాస్ సిమెంటు రేకుల’ అడ్వర్టైజ్ మెంట్ అది! (వాడికి నేనే సరదాగా నేర్పించాననుకోండి!) చెప్పొచ్చేదేమిటంటే, ఈ కాలం పిల్లలు మన కన్నా కొన్ని తరాల ముందు వుంటున్నారు! మనకి చినప్పుడు ఓ పదమూడేళ్ళు వచ్చేవరకూ ‘ఫోన్’ చెయ్యడమెలాగో తెలుసా? నా మట్టుకు నాకు, నేను కాలేజ్ లో పీ యూ సీ చదువుతూ వుండగా (1968--అప్పటికి నాకు 16 యేళ్ళు), ఒక రోజు, మా ఎన్ సీ సీ సుబేదార్ జాన్ గారు ‘ప్రిన్సిపల్ గారితో మాట్లాడాలి! ఒకసారి ఫోన్ కొట్టు!’ అంటే, యేమి చెయ్యాలో తెలియలేదు! అప్పట్లో ఫోన్ యెత్తగానే ఎక్స్చేంజిలో వున్న ఆపరేటర్ ‘నెంబర్ ప్లీజ్’ అని అడిగి, మనకి కావలసిన నెంబరుని కనెక్ట్ చేసేవారు. అప్పుడే కొత్తగా ‘డయల్ వున్న’ ఫోన్ లు వస్తున్నాయి. నా వెఱ్ఱి మొహం చూసిన సుబేదారు ‘రిసీవరు యెత్తి చెవిదగ్గరపెట్టుకొని, కావలసిన నెంబరు గల చిల్లు లో వేలు పెట్టి, అది యెక్కడ ఆగుతుందో అక్కడదాకా తిప్పాలి! అలా అన్ని నెంబర్లూ తిప్పాక, అవతల ఫోన్ మోగుతున్నట్టు వినిపిస్తుంది. అప్పుడు నాకు ఇయ్యి.’ అన్నారు. (ఆయన మళయాళీ—నాకు రాదు మళయాళం! హిందీ బాగా వచ్చు—ఆయనకీ వచ్చు—మిలట్రీలో పని చేశాడు కదా!—మధ్యలో కొంచెం ఇంగ్లీషు—ఇలా జరిగింది మా సంభాషణ!) మరి ఇప్పుడో!

హాయ్

హాయ్!

ఇది నా 'క్యామెడీ' ఛానెల్! నా 'కబుర్లు ' వినండి! కాదు చదవండి ప్రతీరోజూ! హ హ హ్హ హ్హ హ్హా హ్హా! హి హి హ్హి హ్హి హ్హీ హ్హీ!